شهر خشت
خشت (شهر)
| خشت خشت | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | کازرون |
| بخش | خشت |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۱ |
| زبان محلی لری | |
| جمعیت | ۱۰٬۹۴۰ |
| مذهب | شیعه |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۳۰ کیلومتر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | ۵۲۵ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | کامران زموده |
| ره‌آورد | خرما |
| وبگاه | http://www.khesht.org پایگاه اطلاع رسانی خشت |
  خشت | |
خِشت یکی از شهرهای شهرستان کازرون مرکز بخش تازه تاسیس خشت و در ۵۵ کیلومتری جنوب غربی کازرون واقع شده‌است.
زبان مردم خشت فارسی با لهجه فارسی محلی و دین آن‌ها اسلام شیعه‌است.[۱] پیشه اصلی اهالی کشاورزی خصوصاً درخت نخل یا خرما است.
دیرینگی خشت حداقل به اوایل دوران اسلامی می‌رسد که از توابع شهر بیشاپور به شمار می‌رفته‌است.[۲]
بازمانده‌های شهر قدیمی خشت مجاور خشت کنونی از مکان‌های دیدنی آن است. مهمترین زیارتگاه مردم در این ناحیه امامزاده علی است که در روستایی به همین نام و در مجاورت شهر خشت قرار گرفته‌است. در جوار این امامزاده گلزار شهدای خشت واقع شده‌است. .[۳]
اشارات تاریخی
مؤلف فارسنامه ناصری (ص ۱۲۹۶) در باره نام‌گذاری منطقهٔ خشت نوشته‌است: «خشت در لغت قسمی از حلوا باشد که آن را در ظرفی ریخته تا یک پارچه و قرص شود و چون خرمای این بلوک را که شیرین تر از حلواست در جلد کرده، یک پارچه شده، حمل اطراف کنند، این بلوک را خشت گفته‌انداز مهمترین خاندنهای قدیمی خشت که باعث تشکیل خشت شد طایفهٔ یزدان که به یزدانی و یزدان پرست جا افاتده‌است خشت از نظر آب هوایی چهار فصل می‌باشد که باعث وجود محصولات کشاورزی است شهر خشت از ۲۰۰۰ سال پیش که وجود داشت همیشه مردمانشان دارای غیرت خاصی بودندکه همچنان بابرجاست در دورهٔ هخامنش خشایر شاه که گارد ارتشی جاویدان را ساخت ۶۰۰۰ سرباز آن ارتش از شیران آز خشت بود که پادشاه آن زمان لقب را بخاطر شجاعتشان داد بیشتر سربازان شیارن آز را خاندان یزدان تشکیل میداد».[۴]
در نسخه‌ای از کتاب اسناد تاریخی خاندان غفاری که به کوشش کریم اصفهانیان در سلسله انتشارات بنیاد موقوفات افشار منتشر شده‌است یادداشتی به خط ناصرالدین شاه به فرخ‌خان امین‌الدوله در باب گردنکشی طهماسب میرزا مویدالدوله بدین شرح موجود است:
«نوشته مویدالدوله ملاحظه شد. شما همانطور که عرض کردید، به احمدخان بنویسید که... پیش کش او را مویدالدوله رد کند. خشت و کازرون را به شاهزاده وجه‌المصالحه واگذارد و سایر را داشته باشد گویا باعث آسودگی همه باشد، البته بنویس. به شاهزاده هم صریح بنویس برای من الولو درست نکند و گردنکشی نکند. برای کار احمدخان به خدا قسم اگر بقایا را نرساند و قسط امسال را درست نرساند، پوستش را خواهم کند.»[۵]
در فرهنگ جغرافیائی ایران ج ۷، در مورد خشت آمده‌است: مرکز دهستان خشت بخش خشت شهرستان کازرون واقع در هفت هزارگزی شمال باختری کنار تخته و خاور کوه تکاب است. این دهکده در جلگه قرار دارد و آب آن از رودخانه شاپور و چشمه تنگ عمو و محصول آن غلات دیمی و خرما و برنج و پنبه و شغل اهالی زراعت و کسب و یک باب دبستان دارد. این دهکده راه فرعی دارد.[۶]
میدان نفتی کنارتخته
میدان نفتی کنارتخته که در بخش کنارتخته و کمارج قرار داردو یک میلیارد و ۵۳ میلیون بشکه نفت درجا دارد و با حفاری نخستین چاه اکتشافی در سال ۱۳۷۱ خورشیدی به طور رسمی در فهرست میدانهای نفتی ایران قرار گرفت. از این میدان نفتی ۲۷۰ میلیون بشکه نفت استحصال می‌شود که استخراج روزانه ۳۰ هزار بشکه از این میدان نفتی در نظر گرفته شده‌است که پس از انتقال آن بوسیله خطوط لوله ۱۰۰ کیلومتری به دشت نرگسی در استان بوشهر از آنجا به خطوط انتقال نفت بندر گناوه متصل می‌شود. وسعت میدان نفتی شهر کنارتخته ۸۲ کیلومتر مربع اعلام شده‌است.[۷]
بیمارستان
یک بیمارستان ۲۴ تختخوابی وسط دو شهر کنارتخته و خشت شروع به ساخت شده و در حال اتمام است. که سرپرستی کارگاه آن مهندس گندمکارکه از سال 85 الی 87 بوده است.
دانشگاه
دانشگاه پیام نور خشت در تاریخ ۱۸/۷/۱۳۸۹ به بهره برداری رسید. ورئیس دانشگاه جناب دکتر خسروی واساتید:جناب محمد صادقی-هاشمی-جلالیان-خانم گیره باف- کامکار-موسوی-کیانی ودر رشته های ذیل دانشجو می پذیرد:حسابداری-زبان انگلیسی-حقوق-روانشناسی
از جمله افرادی که پس از انقلاب بهمن 1357 در ارکان های دولتی به کار مشغولند بیشتر نظامیان و اساتید دانشگاه هستند. از سوئی وزیر ارتباطات دولت نهم، آقای دکتر محمد سلیمانی فارغ التحصیل فرانسه و استاد دانشگاه صنعتی شریف نیز در خشت به دنیا آمده است.
کوتاه سخنی در مورد جاده هائی که از دشت خشت می گذرند:
از شیراز مرکز استان فارس، جاده ای به استان بوشهر ادامه دارد که در دشت ارژن دو شاخه می شود. یک شاخه از سوی کوه و کتل های بسیار قدیمی "دختر" و "پیرزن" می گذرد و در نزدیکی دریاچه پریشان به شهر کازرون می رسد . شاخه دیگر از تنگ بوالحیات گذشته و به چنارشاهیجان می رسد. در چنار شاهیجان جاده، باز هم دوشاخه می شود. یکی به سوی استان خوزستان از طریق نور آباد ، مصیری و بابا میدان ممسنی می گذرد و در بابامیدان از یک سو به یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویر احمد می رود و شاخه ای هم به استان خوزستان ادامه پیدا می کند.
شاخه ای که از چنارشاهیجان به سوی بوشهر می رود. در نزدیکی تنگ چوگان و غارشاپور دو باره دو شاخه می شود. یکی جهت خود را به سوی بوشهر ادامه می دهد و شاخه دیگر با پشت سر گذاشتن غار شاپور و معبد آناهیتا و دریس ، به کازرون می رود.
شاخه ای که به سوی خلیج فارس و بوشهر ادامه پیدا می کند، با پشت سر گذاشتن یک رشته کوه از دشت کمارج گذشته و به دشت خشت می رسد. در دشت خشت، از کنارتخته می گذرد و با پشت سر گذاشتن راهی که به جای کتل قدیمی "ملو" ساخته شده از دالکی می گذرد و از آنجا به برازجان و پس از آن به بوشهر می رسد.
از سوی دیگر در روزگار کنونی جاده ای نیز از ممسنی در حال ساختن است که از یاسوج استان کهگیلویه و بویر احمد می آید و از شهر خشت می گذرد و به سوی خلیج فارس و بوشهر ادامه پیدا می کند.
در دشت خشت دو شهر نوبنیاد با نام های شهر کنارتخته و شهر خشت وجود دارند که نخلستان ها ی آن زیبائی منحصر به فردی دارند.خرمای این دشت از خرمای همه نقاط ایران و جهان مرغوب تر است. این دشت به دلیل نزدیک بودن به شهر باستانی بیشاپور ، در روزگار هخامنشیان، ساسانیان و همچنین در روزگار دودمان زند که شیراز پایتخت کشور بود از نظر استراتژیکی با اهمیت بوده و از نظر تاریخ باستان نیز به تازگی جمجمه هائی از روزگار ساسانیان در دشت خشت پیدا شده است. در انتهای دره "تنگ جیز" مشرف به امامزاده، بر تپه ای چند حلقه چاه با دیواره سنگ چین و بقایای یک ساختمان وجود داشت. همچنین دربالای کوه ( قلعه) یا قله مشرف به بورکی نیز از دیر باز آثاری از یک ساختمان بود. دیرینگی آن ها به چه روزگاری می رسد بر کسی روشن نبود. هم اکنون با گزارش بازیافت جمجمه روزگار ساسانیان بوسیله باستان شناسان میراث فرهنگی کازرون در دشت خشت، دیرینه گی این دشت بیشتر در حال بررسی خواهد بود. در مورد قلعه لازم به یاد آوری است که در آئین ذردشتیان مرده را بر قله کوه های بلند برای خوراک پرندگان گوشت خوار می گذاشتند و استخوان ها و باقیمانده های جسد را می سوزاندند. در این کوه نه تنها پر سیاوشان بلکه بوته "هوم" که گیاهی داروئی و مورد احترام آئین ذردشتی بوده نیز یافت می شود. در بخش هائی از اوستا به هوم پرداخته شده است. پژوهش در مورد دشت خشت برای این ارزشمند خواهد بود که نه تنها در روزگار زندیه از دید استراتژیکی کارساز بوده، بلکه با نزدیک بودن به تنگ چوگان در شاپور از یکسو و از سوئی مسلط بودن بر دشتستان بوشهر و خلیج فارس شاید در روزگاران هخامنشیان و ساسانیان پر اهمیت بوده است. خشت در ٣٥ کیلومتری معبد آناهیتا در بیشاپور کازرون است. در گذر ازسفرنامه های تنی چنداز جهانگردان اروپائی که در سر راه خود از بوشهر به شیراز در دشت خشت توقف کوتاهی داشته اند ، گزارشات نظامیان انگلیسی، فارس نامه ناصری و احسن التقاسیم مقدسی نیز برای شناخت پیشینه دشت خشت سرچشمه های با ارزشی برای پژوهشگران خواهد بود. کتاب رمان سبک کلاسیک "بورکی" انتشارات نوید شیراز، تا حدودی حال و هوای نزدیک به یک قرن پیش دشت خشت را روایت می کند. از نویسندگان دشت خشت بجز کتاب رمان "بورکی" آقای دکتر محمود دهقانی از دانشگاه تکنولوژی سیدنی استرالیا در مورد پیشینه روستاهای دشت خشت نیز در روزنامه های کشور مطالبی نوشته است.
خشت
خشت | |||
| زیارتگاه‌های معروف | امامزاده علی | ||
| شاعران و نویسندگان معروف | سید طالب هاشمی ، رضاقلی گودرزی و دکتر محمود دهقانی. | ||
| مسئولان پس از انقلاب اسلامی | دکتر محمد سلیمانی | دکتر شاهین محمدصادقی | ||
| سوغات | خرما | ||
| مراکز علمی کمک درسی دانش آموزان | کانون فرهنگی آموزش | گزینه دو | ورزشکاران معروف | محمود خرمزی | فوتبالیست آرمین هاشمی | سید جلال هاشمی | برق شیراز سپاهان اصفهان |
 | این یک نوشتار خُرد پیرامون ایران است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
منابع
نوشتار دکتر محمود دهقانی در باره دشت خشت، در روزنامه های سراسری کشور از جمله روزنامه "ایران "،روزنامه عصر جنوب استان فارس مرکز شیراز، هفته نامه نسیم جنوب بوشهر، روزنامه بیشاپور کازرون و کتاب رمان کلاسیک "بورکی".
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳.
- مختصات و ارتفاع
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی خشت بورکی، بازدید: مارس ۲۰۰۹.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی خشت و بورکی، بازدید: مارس ۲۰۰۹.
- ↑ [http://booraki.com/index.php?module=content&task=read&id=590 پایگاه اطلاع‌رسانی خشت و ، بازدید: مارس ۲۰۰۹.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی خشت و بورکی، بازدید: مارس ۲۰۰۹.
- ↑ کازرون‌نیوز
- ↑ دهخدا، سرواژهٔ خشت
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی ۰۹/۰۲/۱۳۸۶ صفحه اقتصادی
فارسنامه ناصری. حاج میرزا حسن فسائی. تهران 1313 / 1895
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳.
کتاب رمان کلاسیک "بورکی" انتشارات نوید شیراز 1374
مطالب دکتر محمود دهقانی در مورد بورکی و دشت خشت.
دهخدا، سر واژه. علی اکبر دهخدا. انتشارات؟ سال؟
